زگیل تناسلی، یک عفونت ویروسی شایع است که در ناحیه تناسلی زنان و مردان بروز میکند. افراد با روابط جنسی متعدد و پرخطر یا بدون استفاده از کاندوم، بیشتر به این بیماری مبتلا میشوند. البته موارد انتقال با روشهای غیرجنسی نیز گزارش شده است.
در این مقاله با این بیماری، انواع آن، علائم و راههای درمان و پیشگیری بیشتر آشنا میشویم، پس همراهمان باشید.
زگیل تناسلی چیست؟
زگیل تناسلی یک بیماری مقاربتی (STD) است که توسط ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) بهوجود میآید. این ویروس از راه تماس پوستی با فرد آلوده منتقل میشود. زگیل تناسلی یک زائدهی نرم و گوشتی است که در زنان و مردان ایجاد شده و معمولا در ناحیه تناسلی، مقعد یا کشاله ران ظاهر میشود.
علائم زگیل تناسلی چیست؟
بسیاری از افراد گاهی حتی متوجه مبتلا شدن به این بیماری نمیشوند، زیرا علائم آن در بعضی موارد بسیار خفیف هستند. در موارد دیگر علائم این بیماری آشکار و دردناک هستند. اولین مرحله از بیماری زگیل تناسلی، بروز تاولها و زائدههای کوچک و بزرگ است. به گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریهای آمریکا (CDC) بهطور متوسط، علائم اولیه تا 4 روز بعد از ابتلا به ویروس ظاهر میشوند. البته این زمان از 2 تا 12 روز متغیر است. در افرادی که با شخصی آلوده رابطه جنسی دهانی برقرار کردهاند، زگیل تناسلی روی زبان یا لب و داخل دهان و گلوی آنها ظاهر میشود.
بخشهای شایع بروز زگیل تناسلی در مردان
- تاول در آلت تناسلی
- در کیسه بیضه
- اطراف یا نزدیک مقعد
بخشهای شایع بروز زگیل تناسلی در زنان
- داخل واژن
- اطراف یا داخل مقعد
- دهانه رحم
تاولها ممکن است در دهان و روی لبها، صورت و هر جای دیگری که با نواحی عفونت تماس داشته باشد، ظاهر شوند. ناحیهای که به این بیماری مبتلا شده است، اغلب قبل از ظاهر شدن تاولها شروع به خارش یا احساس گزگز میکند. در مواردی تاولها به زخمهای باز تبدیل میشوند و مایعی از آنها تراوش میکند. علائم دیگر این بیماری شامل موارد زیر هستند:
- سردرد
- تورم غدد لنفاوی
- بدن درد
- تب
- ترشحات غیرطبیعی
- خونریزی
- سوزش ادراری
زگیل تناسلی چگونه منتقل میشود؟
افراد با داشتن رابطه جنسی واژینال، مقعدی یا دهانی بدون استفاده از کاندوم با فردی که این ویروس را دارد، به زگیل تناسلی مبتلا میشوند. این بیماری بیشتر در حین رابطه جنسی واژینال یا مقعدی منتقل میشود. راه دیگر از طریق تماس نزدیک پوست به پوست در طول رابطه جنسی است.
افرادی که از نظر جنسی فعال هستند حتی اگر با یک نفر هم رابطه جنسی داشته باشند، شانس ابتلا به زگیل تناسلی را دارند. انتقال بدون علائم از راه تماس جنسی با فرد مبتلایی که ضایعههای قابل مشاهده ندارد و نداند که به ویروس آلوده است نیز امکانپذیر خواهد بود.
روشهای تشخیص زگیل تناسلی
- آزمایش: آزمایش DNA زگیل تناسلی، ابزاری قدرتمند برای شناسایی سروتیپهای پرخطر است. این آزمایش که نوعی تست ژنتیکی محسوب میشود، از طریق نمونهبرداری از بافت انجام شده و در حال حاضر، بهترین روش برای تشخیص سروتیپهای زگیل تناسلی با ریسک بالا است.
توجه داشته باشید که آزمایش خون قادر به شناسایی ویروس HPV نیست و برای این منظور، باید از روشهای تخصصیتر مانند آزمایش DNA استفاده کرد.
- تست پاپ اسمیر: خانمهای بالای 30 سال، انجام تست پاپ اسمیر را فراموش نکنند. در این تست، با استفاده از وسیلهای به نام اسپکولوم، دهانه رحم به آرامی باز شده و سپس از سلولهای دهانه رحم و واژن نمونهبرداری میشود. نمونه برداشتهشده برای بررسی دقیق به آزمایشگاه فرستاده میشود.
این تست ساده میتواند در شناسایی زودهنگام ویروس زگیل تناسلی و پیشگیری از سرطان دهانه رحم نقشی حیاتی داشته باشد.
انواع زگیل تناسلی
انواع 1، 2 و 3 زگیل تناسلی کمخطرترین نوع این ویروس هستند که باعث ایجاد زگیل در دستها، پاها و سایر نقاط بدن میشوند. این زگیلها ممکن است در نواحی تناسلی نیز ظاهر شوند. انواع 6 و 11 میتوانند زگیل تناسلی و زگیل مقعدی ایجاد کنند. در حالی که انواع 16 و 18 میتوانند منجر به سرطان دهانه رحم در زنان، سرطان مقعد، سرطان دهان و سرطان آلت تناسلی مردان شوند.
آیا زگیل تناسلی واگیردار است؟
با توجه به نکات گفتهشده درخصوص انتقال بیماری درصورت استفاده نکردن از کاندوم میتوان گفت این بیماری بهشدت مسری است. فرد آلوده به زگیل تناسلی، حتی پس از درمان و رفع زگیلها، همچنان میتواند ویروس را به دیگران منتقل کند و باعث ابتلای آنها به این بیماری یا سایر عفونتهای مرتبط با آن شود.
راههای پیشگیری از زگیل تناسلی
تا جای ممکن سعی کنید با فردی رابطه جنسی داشته باشید که پیش از رابطه آزمایش داده باشد. خطر ابتلا به زگیل تناسلی با بیشتر شدن تعداد شرکای جنسی افزایش مییابد. اگر تصمیم گرفتید با چندین شریک جنسی رابطه داشته باشید، حتما از کاندوم کدکس که برندی معتبر است استفاده کنید. اگر به زگیل تناسلی مبتلا نشدهاید، تزریق واکسن گارداسیل میتواند در پیشگیری از ابتلا به این بیماری بسیار موثر باشد.
این واکسن در برابر ویروسهای انسانی پاپیلومای (HPV) که عامل ایجاد زگیل تناسلی و همچنین بعضی از انواع سرطانها هستند، ایمنی ایجاد میکند. این واکسن برای دختران و پسران 9 تا 26 ساله توصیه میشود.
در حالیکه گفتهها حاکی از آن است که استفاده از کاندوم خطر انتقال این بیماری را کاهش میدهد، اما نمیتوان کاملا مطمئن بود. آزمایش منظم، نظارت بر وضعیت بدن و صراحت و صادق بودن با شرکای جنسی، نکاتی کلیدی پیشگیری از زگیل تناسلی هستند.
روشهایی برای درمان زگیل تناسلی
روش درمانی قطعی برای زگیل تناسلی وجود ندارد. این ویروس در بدن فرد باقی میماند. روشهای زیر در کنار استفاده از یک برند خوب مثل کاندوم کدکس برای کنترل و مدیریت و جلوگیری از گسترش علائم بیماری موثر هستند:
1. کرایوتراپی یا فریز کردن زگیل تناسلی
کرایوتراپی روشی برای درمان زگیل تناسلی است که در آن از نیتروژن مایع برای فریز کردن زگیلها استفاده میکنند. این روش بدون نیاز به بیهوشی یا بی حسی انجام میشود و هر جلسه درمانی معمولا فقط چند دقیقه زمانبر است.
بهطورکلی به چندین جلسه درمانی برای از بین بردن کامل زگیل تناسلی نیاز است. البته احتمال عود کردن مجدد پس از درمان با کرایوتراپی وجود دارد. بیمار پس از درمان باید به مدت دو هفته از پماد سالیسیلیک اسید استفاده کند. از عوارض این روش درمان میتوان به درد، تورم و قرمزی اشاره کرد.
2. درمان دارویی زگیل تناسلی
- پماد ایمی کیمود یا آلدرا: ایمونوتراپی روشی برای درمان زگیل تناسلی است که در آن سیستم دفاعی بدن برای نابودی ویروس تقویت میشود. یکی از داروهای رایج ایمونوتراپی، پماد ایمی کیمود (آلدرا) است.
این پماد بهصورت کرم روی زگیلها مالیده میشود و با تحریک سیستم ایمنی به بدن برای از بین بردن زگیلها کمک میکند. این روش عوارض جانبی کمی دارد. البته ممکن است چندین ماه طول بکشد تا زگیلها بهطور کامل از بین بروند. همچنین این روش گرانتر از سایر روشهای درمان است.
- قطره پودوفیلین: قطره پدوفیلین یکی از رایجترین داروها برای درمان زگیل تناسلی است. این روش به دلیل دردناک بودن و احتمال آسیب به بافتهای سالم پوست، معمولا برای ضایعات کوچک و کمتعداد کاربرد دارد.
البته این روش در مقایسه با سایر روشهای درمان زگیل تناسلی ارزانتر است. شکل پمادی این دارو در ایران موجود نیست. قطره پدوفیلین باید با احتیاط فراوان و فقط تحت نظر پزشک مصرف شود. استفاده نادرست از این دارو منجر به سوختگی پوست و درد شدید میشود.
- تزریق بلئومایسین: تزریق بلئومایسین یک روش دیگر برای درمان زگیل تناسلی است که در آن داروی ضدسرطانی بلئومایسین به داخل هر زگیل تزریق میشود. این روش برای درمان زگیلهایی که به سایر روشهای درمانی پاسخ نمیدهند، موثر است. تزریق این دارو دردناک است و عوارض دیگری نیز دارد.
3. رفع زگیل تناسلی با آر اف RF
روش آر اف (فرکانس رادیویی) برای درمان زگیل تناسلی بزرگ و با تعداد کم قابل استفاده است. آر اف معمولا اسکار خیلی کمی برجای میگذارد و درد و خونریزی بسیار کمی دارد.
4. سوزاندن زگیل با کوتر
برای درمان زگیل تناسلی در موارد مقاوم به درمان یا ضایعات بزرگ، از روشهای جراحی مانند الکتروسرجری، کوتر یا رادیوسرجری باید استفاده کرد.
- الکتروسرجری: با استفاده از جریان برق، زگیل را میسوزاند و از بین میبرد. این روش کمترین میزان خونریزی را دارد، اما میتواند اسکارهای زیادی برجای بگذارد و درد نسبتا بالایی ایجاد کند. بههمین دلیل، استفاده از آن امروزه کمتر رایج است.
- کوتر: روشی مشابه الکتروسرجری است که از جریان برق برای سوزاندن زگیل استفاده میکند. این روش نیز میتواند اسکارهای زیادی ایجاد کند و دردناک باشد.
- رادیوسرجری: با استفاده از امواج رادیویی، زگیل را از بین میبرد. این روش به نسبت الکتروسرجری و کوتر، خونریزی و درد کمتری دارد و اسکارهای کمتری نیز بر جای میگذارد.
5. لیزر زگیل تناسلی
لیزر یکی از بهترین و سریعترین روشهای درمان زگیل تناسلی است. در این روش، با استفاده از لیزر و معمولا با بیحسی موضعی، ضایعات به راحتی از بین میروند. البته این روش در برخی افراد با بیماریهای زمینهای ممنوع است. لیزر بیشتر در موارد شدید این بیماری کاربرد دارد.
سخن نهایی
با توجه به شیوع روزافزون زگیل تناسلی، بسیاری از افراد مبتلا نمیدانند که به این بیماری آلوده هستند. بهترین کار برای پیشگیری از این بیماری استفاده از کاندوم است. ولی در صورتی که این بیماری در شما تشخیص داده شد، جای نگرانی نیست. چون هنوز هم میتوانید یک زندگی شاد و سرشار از سلامتی و عشق داشته باشید. بااینحال روابط جنسی خود را جدی بگیرید و از سلامت شریک جنسی خود مطمئن باشید.